သြားက်င္ျခင္းေ၀ဒနာ

• ေရခဲေရေသာက္သည့္အခါ သြားမ်ားက်င္သြားသည့္ ခံစားမႈကို လူတိုင္းသိၾကသည္။ ထိုခံစားမႈသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ခႏၶာကိုယ္၏ ပံုမွန္သဘာ၀ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေရခဲတံုးကိုလက္ျဖင့္ကိုင္သည့္အခါ ခႏၶာကိုယ္မွ အပူမ်ားေရခဲတံုးအတြင္း စီးသြားသည့္အတြက္ ေအးသည္ဟု အာရံုေၾကာမ်ားမွတဆင့္ ဦးေႏွာက္တြင္ ခံစားရသည္။

• အေအးေသာက္သည့္အခါ သြား၏ဒုတိယအလႊာ (Dentine) ရွိ (Dentinal Tubules) မ်ားအတြင္းမွ အပူသည္ ေအးသည့္အရည္အတြင္းသို႔ စီးသြားသည့္အတြက္ သြားက်င္သည့္ ခံစားမႈကိုရရွိသည္။

• ပံုမွန္အားျဖင့္ သာမန္အပူအေအးမ်ား ေသာက္သံုးသည့္အခါ အထူးခံစားမႈမရွိပါ။ သြားမ်ား၏အလႊာမ်ား Enamel, Dentine ႏွင့္ Cementum မ်ားပ်က္စီးမႈရွိသည့္အခါ သြားက်င္သည့္ေ၀ဒနာ ခံစားရတတ္ ပါသည္။
  

• အစားအစာမာမာ စားတတ္သူမ်ား၊ ကြမ္းစားတတ္သူမ်ား၊ ညဖက္သြားႀကိတ္တတ္သူမ်ား (Bruxism) တြင္ သြားမ်ား၏ ၀ါးသည့္မ်က္ႏွာျပင္ (Occlusal Surface) မွ ေႂကြသြားလႊာ၊ ဆင္စြယ္ႏွစ္လႊာမ်ား ပါးတတ္သည္။ ထိုအေျခအေနကို Attrition ဟုေခၚသည္။
  
  

• သြားတိုက္နည္းမမွန္သည့္အခါ သြားပြတ္တံကို ေဘးတိုက္ဆြဲတိုက္သည့္အတြက္ သြားမ်ား၏လည္ပင္းပိုင္း တြင္ Cervical Abrasion ျဖစ္တတ္သည္။ ထိုအေျခအေနကို Abrasion ဟုေခၚသည္။

• အခ်ဥ္ရည္ (Citrus Drinks) ႏွင့္ Soda အလြန္ေသာက္သူမ်ား၊ အစာအိမ္ခ်ဥ္ေပါက္သူမ်ား၏ သြားအျမစ္ တြင္ အက္ဆစ္ေလာင္ျခင္းေၾကာင့္ Erosion ျဖစ္တတ္သည္။

• သြားပိုးစားေရာဂါေၾကာင့္ သြားအေပါက္ (Cavity) ျဖစ္ေနသူမ်ားတြင္ ေႂကြသြားႏွင့္ဆင္စြယ္ႏွစ္လႊာ စားသြားၿပီး သြားက်င္တတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ အသက္ႀကီးလာသည့္အခါ သြားအျမစ္ေပၚ၍ သြားအျမစ္ တြင္ပိုးစားပါက ပိုမိုက်င္တတ္သည္။

• ေရစီးကမ္းၿပိဳေရာဂါ (Periodontitis) ေၾကာင့္ သြားဖံုးမ်ားနိမ့္က်သြားၿပီး သြားအျမစ္ေပၚပါကလည္း သြားအျမစ္ေပၚရွိ Cementum ေပၚ ၿပီး သြားက်င္တတ္သည္။

အထက္ပါသြားက်င္သည့္ေ၀ဒနာကို ေအာက္ပါအတိုင္းကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။

• ၁။ သြားတိုက္နည္းမွန္ကန္စြာျဖင့္ သြားႏွင့္ခံတြင္းကို သန္႔ရွင္းေအာင္ႀကိဳးစားပါ။
• ၂။ မာသည့္အစာမ်ား အလြန္အကၽြံ၀ါးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ပဲႀကီးေလွာ္၊ ကြမ္း၀ါးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• ၃။ သြားမ်ားကို လက္နက္ကိရိယာသဖြယ္ အသံုးခ်ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ဥပမာ- ပုလင္းအဖံုးဖြင့္ျခင္း၊
• ၄။ ညဖက္သြားႀကိတ္တတ္သူမ်ားသည္ အေၾကာင္းရင္းကိုရွာ၍ ဆရာ၀န္ႏွင့္ကုသပါ။ Bruxism ျဖစ္ရေသာအေၾကာင္းမ်ားစြာရွိသည္။ ဥပမာ- Stress၊ အစာမေၾကျခင္း၊ မ်ိဳးရိုးလိုက္ျခင္း၊ ေမးရိုးအဆစ္ ေရာဂါမ်ား (TMJ Disorders) ျဖစ္သည္။ Bruxism ရွိပါက Night Guard မ်ားအသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ သြားမ်ားပ်က္စီးျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္သည္။
• ၅။ အခ်ဥ္ရည္ (Citrus Drinks) ႏွင့္ Soda မ်ားအလြန္အကၽြံေသာက္ျခင္းကို ကာကြယ္ပါ။
• ၆။ အစာအိမ္ေရာဂါရွိပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ကုသၿပီး အစာအိမ္အခ်ဥ္ေပါက္ျခင္းကို ကာကြယ္ပါ။
• ၇။ သြားမ်ားတြင္ အေပါက္မ်ားရွိပါက ႀကိဳတင္သြားဖာျခင္း (Filling) ျဖင့္သြားမ်ား ပိုမိုမပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ သြားပိုးမစားေအာင္ အခ်ိဳစာမ်ား၊ ေစးကပ္သည့္အခ်ိဳ သြားရည္စာမ်ားစားျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• ၈။ အသက္ႀကီးလာသည့္အခါ ေရစီးကမ္းၿပိဳေရာဂါ Periodontitis ျဖစ္တတ္သည္။ ထိုေရာဂါကို ကာကြယ္ရန္ ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရး (Oral Hygiene) ကိုဂရုစိုက္ျခင္း၊ သြားေက်ာက္ျခစ္ျခင္း (Scaling & Polishing) ကို (၆)လ တစ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္သည္။

• မည္သည့္ေရာဂါမဆို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ေကာင္းပါသည္။ ေရာဂါမျဖစ္မီက ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းသည္ ေရာဂါေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္လာႏိုင္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို တားဆီး ႏိုင္သည္။

• နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင့္ သြားက်င္ျခင္းသည္ ေ၀ဒနာတရပ္သာျဖစ္သည္။ ထိုေ၀ဒနာျဖစ္ရသည့္အေၾကာင္းရင္းကို တတ္ကၽြမ္းနားလည္သည့္ သြားဆရာ၀န္ (Dentist)၊ ဖ်ားနာကုဆရာ၀န္ (Physician/Surgeon) မ်ားႏွင့္ ျပသ၍ ကုသမႈခံယူပါက ေနာင္ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ မလိုလားအပ္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရသည္။