သြား(ေရာဂါ)ကုသမႈခံယူေတာ့မည္ဆိုလွ်င္...

• သြားေရာဂါတစ္ခုခုၿဖစ္ၿခင္း (သို႔မပာုတ္) ပုံမွန္စစ္ေဆးၿခင္း (check up) ျပဳလုပ္လုိပါက ေအာက္ပါအခ်က္ မ်ားကိုႀကိဳတင္ၿပင္ဆင္ထားသင့္သည္။

၁၊ မိမိသြားေရာက္္လိုေသာ သြားေဆးခန္း၏ဖုံးနံပါတ္၊ လိပ္စာ ႏွင့္ သြားေရာက္လိုေသာရက္ကို ရက္ခ်ိန္း (Appointment ) လုပ္ထားရန္။
၂။ မိမိခံယူလိုေသာကုသမႈ၏ ကုန္က်မည့္စရိတ္အတြက္ ေငြလက္ငင္း ( သို ့မပာုတ္ ) Health Insurance ကို ၿပင္ဆင္ထားရန္။ Insurance မွမည္မွ်ေပးမည္၊ မိမိအေနျဖင့္ Co-payment မည္မွ်ေပးရမည္ ႀကိဳတင္ သိထားရန္ လိုအပ္သည္။

• မိမိရယူလိုေသာကုုသမႈကို အၾကမ္းအားၿဖင့္သိရွိရန္ သြားက်န္းမာေရး ဗပာုသုတ ရွိရန္လည္းလိုပါသည္။

• မိမိတို႔၏သြားမ်ားကို ၆လတစ္ၾကိမ္ သြားဆရာ၀န္ႏွင့္ ပုံမွန္ အစစ္ေဆးခံရန္ (Regular Check-up ) လိုအပ္ပါသည္။

• ထို(၆)လအတြင္း အၿခားသြားေ၀ဒနာတစ္ခုခု ခံစားရပါကလည္း သြားေဆးခန္းတြင္ကုသခံယူၿခင္း ( Office Visit ) ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။
• သြားေရာဂါတြင္ အဓိကအားျဖင့္ သြားပိုးစားေရာဂါ ( Dental Caries ) ႏွင့္ ေရစီးကမ္းၿပိဳရာဂါ (သို ့မပာုတ္) သြားဖုံးေရာဂါ ( Periodontitis ) မ်ားေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တဲြေ၀ဒနာမ်ား ခံစားရေလ့ရွိသည္။
  

• တခါတရံ သြားထိခိုက္မႈေ၀ဒနာ ( Trauma ) ရတတ္္ပါသည္။

• သြားေရာဂါမ်ား၏ အက်ဳိးဆက္မ်ားၿဖစ္ေသာ သြားတြင္ပိုးစားေပါက္ ၿဖစ္ၿခင္း(Cavity formation)၊ သြားအၿမစ္ထိပ္တြင္ ျပည္တည္ျခင္း (Apical Abscess)၊ သြားပဲ့သြားျခင္း (Fracture)၊ သြားဖံုးေသြးထြက္ ျခင္း၊ သြားနဲ႔ျခင္း၊ သြားႏွင့္ သြားဖံုးၾကားမွျပည္ထြက္ျခင္း (Periodontal Abscess) မ်ားခံစားရတတ္သည္။ (ေနာင္တြင္ အလ်ဥ္းသင့္သလို သြားေရာဂါမ်ားအေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပပါမည္။)

၃။ သြား(ေရာဂါ)ကုသမႈရာဇ၀င္ (Dental History) ႏွင့္ ေဆးကုသမႈရာဇ၀င္ (Medical History) မ်ားကို သြားေဆးခန္းေရာက္လွ်င္ျဖည့္စြက္ရန္ ႀကိဳတင္စဥ္းစားထားရမည္။

• အဓိကအားျဖင့္ ေဆးကုသမႈရာဇ၀င္က အေရးႀကီးပါသည္။ မိမိတြင္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေလးဘက္နာေရာဂါ (Rheumatic Fever)ႏွင့္ ေသြးအားနည္းေရာဂါ (Anemia) စသည့္ ေရာဂါမ်ားရွိပါက ေဆးကုသမႈရာဇ၀င္တြင္ မေမ့မေလ်ာ့ေရးသြင္းရန္ လိုအပ္ပါသည္။
• မိမိက မည္သည့္ေဆးမ်ားကို သံုးစြဲေနေၾကာင္း ျဖည့္စြက္ရမည္။
• လိုအပ္ပါက သြားဆရာ၀န္က မိမိကို ေဆးကုသမႈေပးေနေသာ ဆရာ၀န္ထံဆက္သြယ္ရန္ မိမိဆရာ၀န္၏ ဖံုးနံပါတ္၊ Fax၊ ေဆးခန္းလိပ္စာမ်ားကုိ အဆင့္သင့္ျပင္ဆင္ထားရမည္။
• ေအာက္ပါေရာဂါမ်ားသည္ သြားေရာဂါကုသမႈမခံယူမွီ ေဆးႀကိဳတင္ ေသာက္ျခင္း (Pre-Medication) ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
• Heart Murmurs ရွိျခင္း၊
• ႏွလံုးတံခါးအတု (Artificial Valve) အစားထိုးထားျခင္း
  
• ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါရွိျခင္း၊
• ေလးဘက္နာေရာဂါျဖစ္ဖူးျခင္း၊
• ႏွလံုးတြင္ (Pace Maker) ထည့္သြင္းထားျခင္း၊
• ႏွလံုးခြဲစိပ္မႈ (Coronary By-pass Operation) ခံယူဖူးျခင္း၊
• ခႏၶာကိုယ္တြင္ အဆစ္တု (Hip Joint/ Knee Joint Replacement) မ်ားျဖင့္ အစားထုိးထားဖူးျခင္း၊
• ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္ (Radiotherapy or Chemotherapy) ခံယူဖူးျခင္း၊
• ဆီးခ်ိဳေရာဂါ (တခါတရံ ေဆးႀကိဳတင္ေသာက္ရန္ လိုအပ္သည္)
• ေဆးႀကိဳတင္ေသာက္ျခင္း (Pre-Medication) ဆိုသည္မွာ သြားေရာဂါကုသမႈမခံယူမီ တစ္နာရီအလိုတြင္ ပဋိဇီ၀ေဆး (Antibiotic) တစ္ခုခုကို (အသက္အရြယ္ႏွင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္အရ တြက္ခ်က္ၿပီး) ဆရာ၀န္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ေသာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ မေသာက္ပါက မလိုလားအပ္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ား ျဖစ္ပြါးႏိုင္သည္။
• အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားၿပီးပါက သင္၏အေနျဖင့္ သြားေရာဂါကုသမႈခံယူရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါသည္။
  

ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရာဂါကင္း

ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ပါးစပ္(ခံတြင္း)သည္ အစာစား႐ံုသက္သက္မွ်သာ အသံုး၀င္သည္မဟုတ္ပါ။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ခႏၲာကိုယ္ က်န္းမာေရးတြင္ အေရးႀကီးေသာအခန္းက႑မွ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနပါသည္။

• ကၽြႏု္ပ္တို႔ခံတြင္းထဲ၌ ပိုးေပါင္းမ်ားစြာရွိေနပါသည္။ ထိုပိုးမ်ားသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ခႏၶာကိုယ္တြင္း၌ ပံုမွန္အေရအတြက္႐ွိေနလွ်င္ အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ဥပမာ- သြားပိုးစားေရာဂါ (Dental Caries) ကိုျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ Lactobacillus Acidophilus အေရအတြက္မ်ားေနေသာသူမ်ားတြင္ သြားပိုးစားျခင္းပိုမို ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သုေတသနျပဳသူမ်ားကဆိုပါသည္။ အလားတူပင္ သြားဖံုးေရာင္ေရာဂါ၊ ေရစီးကမ္းၿပိဳေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ Bacteroides Melanogenicus ပိုးမ်ားေနပါက ထိုေရာဂါကို ပိုမိုျဖစ္ပြားေစပါသည္။
• အဓိကအားျဖင့္ ပါးစပ္တြင္းမွပိုးမ်ားသည္ သြားေပၚ႐ွိအလႊာ Dental Plaque or Bacterial Plaque တြင္း၌ မ်ားစြာရွိေနသျဖင့္ Dental Plaque ကိုဖယ္ရွားျခင္းျဖင့္ ထုိပိုးအေရအတြက္ကို က်ဆင္းေစႏိုင္ပါသည္။ Dental Plaque ကိုသာမာန္မ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ပါ။ ျမင္လိုပါက Disclosing Solution or Tablets မ်ားျဖင့္ ထိေတြ႕လိုက္ပါက Dental Plaque ရွိသည့္ေနရာမ်ားတြင္ အနီေရာင္မ်ားျမင္ရျခင္းျဖင့္ Dental Plaque ရွိေၾကာင္းသိရပါသည္။
  
  
• ထို Dental Plaque ကို ဖယ္ရွားလိုပါက ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ဖယ္ရွားႏိုင္ပါသည္။ ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးနည္းလမ္းမ်ားကို တင္ျပပါမည္။ ေရွးအက်ဆံုး ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးနည္းလမ္းမွာ ပလုပ္က်င္းျခင္း (Mouth Wash) ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါတိုးတက္ေခတ္မွီလာေသာ Mouth Wash မ်ားစြာရွိပါသည္။ Listerine, Listermint, Act, Crest Pro-health တို႔သည္ ယေန႔ေစ်းကြက္တြင္ ေခတ္စားေနေသာ Mouth Wash or Mouth Rinse မ်ားျဖစ္ပါသည္။ အေကာင္းဆံုးမွာ 0.2% Chlorhexidine Glauconate (Peridex) ျဖစ္ပါသည္။ Peridex သည္ Dental Plaque ႏွင့္ ခံတြင္းအတြင္းမွ ပိုးမ်ားကိုေလ်ာ့က်ေစသည့္အတြက္ သြားဖံုးေရာင္ေရာဂါ၊ ေရစီးကမ္းၿပိဳေရာဂါရွင္မ်ား အတြက္ထိေရာက္ေသာ ေဆးတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။
• ဒုတိယနည္းမွာ Mechanical ေခၚ ဖယ္ရွားျခင္းနည္းလမ္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုနည္းမွာ မိမိကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ျခင္း ႏွင့္ Professional Person မ်ားမွ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းဟူ၍ (၂)ပိုင္းပါ၀င္ပါသည္။ Professional Person မ်ားမွ သြားဆရာ၀န္ႏွင့္ Oral Hygienist မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္သြားဆရာ၀န္ထံတြင္ (၆)လတစ္ႀကိမ္ စစ္ေဆးျခင္းျပဳလုပ္ၿပီး၊ Scaling & Polishing ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ Dental Plaque မ်ားကို ဖယ္ရွားႏိုင္ပါသည္။
• မိမိကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ေသာနည္းလမ္း မ်ားစြာရွိပါသည္။ အခ်ိဳ႕သူမ်ားသြားၾကားထိုးတံျဖင့္ သြားၾကားမ်ားကို သန္႔ရွင္းႏိုင္ပါသည္။ ထိုနည္းသည္မည္မွ်ၾကာေအာင္ အရိုးစြဲေနသည္မသိပါ။ သြားၾကားထုိးတံထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းသည္ တြင္က်ယ္ေသာလုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ေနပါသည္။ သြားၾကားထုိးတံအသံုးျပဳသန္႔ရွင္းျခင္းျဖင့္ သြားဖံုးမ်ားကို တိုေစၿပီးသြားၾကားမ်ားကို ပိုမိုႀကဲေစႏိုင္ပါသည္။
• အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ Dental Floss ေခၚႀကိဳးေလးကို ဘယ္ညာလက္ညႈိးတဖက္စီတြင္ တပတ္ႏွစ္ပတ္စီ ရစ္ပတ္၍သြားၾကားမ်ားကို သန္႔ရွင္းေစျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အသံုးျပဳကာစတြင္ ခက္ခဲ ေသာ္လည္း ေနာင္အသားက်လာသည့္အခါ မွန္ၾကည့္စရာမလိုပဲ အသံုးျပဳတတ္လာပါလိမ့္မည္။ Dental Floss ျဖင့္ သြားၾကားမ်ားကို ရွင္းလင္းၿပီးမွသြားတိုက္ျခင္းသည္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕သြားသိပ္ႀကဲ ေနသူမ်ားအတြက္ Interdental Brush ေခၚအေသးစား Brush မ်ားျဖင့္ သန္႔ရွင္းႏိုင္ၿပီး Pharmacy မ်ားတြင္ ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ပါသည္။
• မိမိကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ေသာ ခံတြင္းသန္႔ရွင္းနည္းမ်ားတြင္ အထိေရာက္ဆံုးမွာ စနစ္မွန္သြားတိုက္နည္း ျဖစ္ပါသည္။ သြားဖံုးေရာဂါပညာရွင္မ်ားက သြားတိုက္နည္းမ်ားစြာညႊန္ၾကားတတ္ပါသည္။ ထိုနည္းမ်ားထဲ မွအေကာင္းဆံုးနည္းတစ္ခုကို တင္ျပေပးပါမည္။
• ပထမဦးစြာ သြားပြတ္တံကိုေရြးခ်ယ္ပါ။ အေကာင္းဆံုးမွာ Soft Bristle ျဖစ္ပါသည္။ သြားပြတ္တံေပၚတြင္ သြားတိုက္ေဆးကိုတင္၍ သြားေပၚတြင္အျမွဳပ္ထေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးပါ။ ထုိ႔ေနာက္ သြားပြတ္တံအမွ်င္မ်ား ကို သြားေပၚတြင္တ၀က္၊ သြားဖံုးေပၚတ၀က္တင္ပါ။ ၄၅ ဒီဂရီခပ္ေစာင္းေစာင္းတင္၍ တံပ်က္စည္းလွည္း သကဲ့သို႔ အေပၚသြားဆိုလွ်င္အေပၚမွေအာက္သို႔၊ ေအာက္သြားဆိုလွ်င္ ေအာက္မွအေပၚသို႔တိုက္ပါ။ ညာဘက္အေပၚမွစ၍ ဘယ္ဘက္အေပၚ၊ ဘယ္ဘက္အျပင္ဘက္၊ ေရွ႕ဘက္ႏွင့္ညာဘက္ အျပင္ဘက္ တို႔ကို အရင္တိုက္ပါ။ ၿပီးလွ်င္အတြင္းဘက္ကို အလားတူတိုက္ပါ။ ၀ါးသည့္မ်က္ႏွာျပင္ (Occlusal Surfaces) ကိုလည္းတိုက္ပါ။
  
• သြားကိုေဘးတိုက္ဆြဲမတိုက္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ ေဘးတိုက္ဆြဲတိုက္လွ်င္ သြားဖံုးမ်ားတိုသြားၿပီး၊ သြားအျမစ္ေပၚသည့္ Abrasion ျဖစ္ကာ သြားမ်ားက်င္တတ္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ လွ်ာေပၚကို ခပ္ဖြဖြတိုက္၍ ေရွ႕သို႔ဆြဲေပးပါ။ တေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ တိုက္ေပးပါ။ ဤသို႔ခံတြင္းကိုသန္႔ရွင္းျခင္းျဖင့္ Dental Plaque ကိုဖယ္ရွားႏိုင္သည့္အျပင္ Dental Plaque အတြင္းရွိပိုးမ်ားကိုေလ်ာ့နည္းေစၿပီး သြားႏွင့္ သြားဖံုးေရာဂါမ်ားမွ ကင္းေ၀းႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါသည္။
  

Golden Dragon Family Dentistry